BIRD IN HAND

Insteek: “Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht”. Welke middelen heb je al ter beschikking en welke kansen kun je daarmee creëren?

Veel bedrijven speuren naar marktkansen, bedenken een doel en gaan op zoek naar de best passende middelen om dat doel te verwezenlijken. Effectuation zegt: draai dat proces eens om. Begin met de analyse van de beschikbare middelen: wat heb je nu al in huis? Naast geld of materiaal kunnen dat ook klanten zijn, stakeholders, expertise, ervaring, imago, een logistiek netwerk, etc. Als je weet wat je ter beschikking hebt, weet je ook waar je kansen liggen. Natuurlijk is het niet zaligmakend en moet je ook op zoek naar wat er nog ontbreekt, maar vaak vergeten we daarmee te kijken naar wat er al wèl is. Denk aan een chefkok, die eerst kijkt welke ingrediënten er in huis zijn, en eigenlijk met alles wel een lekkere maaltijd weet te bereiden.

Affordable loss

Insteek: Meestal vragen we ons bij (innovatieve) projecten af: ‘Wat kan ik ermee winnen?’ of ‘Wat levert het ons op?’ Maar de vragen ‘Wat ben ik bereid te verliezen?’ en ‘Wat is het ons waard?’ zijn net zo belangrijk

In tegenstelling tot de heersende gedachte blijken de meest succesvolle ondernemers helemaal geen risicozoekers. Integendeel, ze berekenen niet wat iets hen zou kunnen opleveren, maar kijken naar de worst case: wat verlies ik als het hele project in het water valt? Wat is, zo vragen zij zich af, de affordable loss? Kan het bedrijf hier vrij makkelijk overheen komen? Hup dan, aan de slag. Door juist dit minst gunstige resultaat te kiezen als uitgangspunt, wordt voorkomen dat veel nieuwe voorstellen voor eeuwig op de plank belanden, omdat de opbrengsten ervan té onzeker zouden zijn. Bovendien: als je weet wat een project je mag kosten aan tijd, geld en energie, weet je ook hoe gecommiteerd je zult zijn!

CRAZY QUILT

Insteek: Van denken in concurrentie naar zoeken naar co-creatie. Welke (potentiële) partners en partijen kan (wil) ik vertrouwen en kunnen bijdragen aan onze ideeën? Hoe wordt 1+1+1+1+1 minstens 10?

Het derde effectuationprincipe doet de volgende woorden in de ban: ‘We denken er nog even over na’ en ruilt dat in voor ‘we gaan het proberen’. Het Crazy quilt-principe is de lappendeken van kleine deeltjes die samen uiteindelijk de juiste oplossing bieden. Denk aan het

fenomeen co-creatie, waarbij diverse stakeholders oplossingen kunnen aandragen. Dit principe pleit ervoor snel te beginnen, verbindingen te maken, je kaarten eerder open op tafel te leggen, de dialoog aan te gaan en samen het beste pad naar succes te vinden en te bewandelen.

lemonade

Insteek: ”If you have lemons, make lemonade!” Iedere verrassing herbergt een nieuwe kans; probeer het onvoorziene niet weg te drukken, maar probeer er juist iets waardevols van te maken.

Effectuation is de tegenhanger van het zogeheten ‘causaal denken’, de gedachte dat de toekomst nauwgezet in kaart gebracht kan worden aan de hand van marktonderzoek, concurrentie-analyses en strategische planningen. Afwijkingen op de beoogde route naar het einddoel worden dan als potentiële bedreiging gezien. Effectuation maakt daarentegen juist gebruik van die onvoorspelbaarheid: nieuwe ontwikkelingen en inzichten worden daarbij niet geprobeerd weg te managen, maar worden juist verwelkomd om zo een idee verder te perfectioneren. Hierbij spelen begrippen een rol als ‘serendipiteit’ (iets vinden waar men niet naar op zoek was, denk aan het ontstaan van de post-it) en ‘exaptatie’ (iets ergens anders voor gebruiken dan waarvoor het is ontwikkeld, zoals aspirine, dat jaren na uitvinding een prima middel bleek te zijn tegen bloedstollingen).

Pilot in the plane

Insteek: Vind de juiste balans tussen denken en doen. Tussen het proces controleren en de actie stimuleren. Geef mensen vertrouwen en verantwoordelijkheid; dan volgt de rest vanzelf.

Het vijfde effectuationprincipe gaat over de bewegingsvrijheid die mensen in een organisatie wordt geboden. Het principe stelt dat effectuators door hun acties de toekomst (mede) maken en dus bepalen wat er met een trend gebeurt, en niet andersom. Het devies is hier: timmer het takenpakket van medewerkers of teamleden niet helemaal dicht met formats, afspraken en procedures. Stel in plaats daarvan een paar kaders waarbinnen individuen zich vrij kunnen bewegen. Zo worden teamleden beter in staat gesteld om snel te handelen bij nieuwe ontwikkelingen. Dat alles onder het motto: er is maar één manier om een onvoorspelbare toekomst te beheersen: door hem zelf te creëren!

Effectuation stelt je in staat om in onvoorspelbare omstandigheden zoveel mogelijk je eigen richting te blijven bepalen!